Opština Ivanjica, smeštena u živopisnoj kotlini okruženoj planinskim vencima Golije, Javora, Mučnja, Čemerna i Radočela, leži na obalama reke Moravice, a kroz nju protiču čiste i brze planinske reke Studenica i Nošnica. Gotovo jednu polovinu njene površine, oko 55.000 hektara, čine šume i prva je u Srbiji koja je proglašena za vazdušnu banju.
Ali bez obzira na sve prednosti i prirodne pogodnosti koje opština Ivanjica već ima, lokalna samouprava preduzima mere neophodne za unapređenje energetske efikasnosti i smanjenje potrošnje energije, uz istovremeno smanjenje CO2 i poboljšanje kvaliteta vazduha tokom zimskih meseci, kaže Aleksandar Radonjić, pomoćnik predsednika Opštine Ivanjica za urbanizam, komunalne delatnosti i zaštitu životne sredine.
Drvo preovlađujuć energent
Prema popisu iz 2011. godine, gotovo 95 odsto stanovništva u opštini Ivanjica koristi drvo kao energent što ne čudi, kaže Radonjić, budući da je gotovo polovina opštine pod šumama.
– Stanovništvo opštine se velikim delom oslanja na drvo kao energent. Pelet i neki drugi vidovi energenata zastupljeni su u malom procentu, sa 3-4 odsto, odnosno lož ulje sa 1 odsto. To znači da najveći procenat stanovništva u Ivanjici koristi drvo kao energent, s obzirom na to da imamo oko 55.000 hektara pod šumom, odnosno da je polovina opštine pod šumom. To i nije toliko začuđujuć podatak jer je drvo jedan od najjeftinijih energenata, navodi Radonjić i ističe da je cilj opštine prelazak na ekološki prihvatljiviji energent.
Gasifikacija kao najvažnija mera energetske efikasnosti
U okviru aktivnosti na realizaciji projekta izgradnje gasovoda od Arilja do Ivanjice, u dužini od oko 30 kilometara, Opština Ivanjica je prošle godine donela program gasifikacije, a nakon odabira strateškog partnera urađen je deo gasovodne mreže kroz Radaljevsko polje, kaže Aleksandar Radonjić.
– Vrednost ovog projekta je oko 8,5 miliona evra za kompletnu dužinu gasovoda od 29,9 km od Arilja prema Ivanjici. U protekom periodu, iz Nacionalnog investicionog plana finansirane su deonice gasovoda u dužini od 5,9 i 2,4 km a u toku ove i naredne godine planira se završetak kompletnog projekta gasifikacije opštine Ivanjica sa primarnom i sekundarnom mrežom, kaže Radonjić.
On navodi da je gasifikacija, između ostalog, rezultirala inicijativom nemačkog investitora fabrike „Proleter“.
– Kako bi se proizvodnja u fabrici unapredila i proširili proizvodni kapaciteti, investitor je tražio da se izvrši prelazak sa uglja, kao energenta koji šteti životnoj sredini i rezultira povećanom emisijom CO2, na neko ekološko gorivo, što bi u našem slučaju bio gas jer on zadovoljava evropske standarde i norme za proizvodnju. S tim u vezi, investitor se obavezao da će, ukoliko podržimo ovu inicijativu, u narednom periodu proširiti svoje kapacitete i uposliti dodatnih 250 ljudi. To je izuzetno bitan projekat, ne samo zbog smanjenja emisije CO2 u atmosferu već i zbog dovođenja drugih investitora, poboljšanja komfora i kvaliteta stanovanja u opštini.
Sanacija javnih objekata u cilju poboljšanja energetske efikasnosti
Opština Ivanjica je proteklih godina sprovela niz aktivnosti na sanaciji javnih objekata u cilju poboljšanja energetske efikasnosti. Među prvim objektima za energetsku sanaciju bila je zgrada Opštine.
– Pre četiri godine smo uradili energetski bilans pojedinih objekata i došli smo do podatka da koristimo oko 5 odsto tadašnjeg budžeta za energente, kompletno za javne objekte. Tada smo započeli detaljnu analizu, uradili smo nekoliko elaborata energetske efikasnosti na osnovu kojih smo dobili jasne mere uštede, i u novčanom i u energetskom smislu. Sredili smo zgradu Opštine, uradili termoizolaciju, zamenili stolariju. U toku je priprema za izvođenje radova na rekonstrukciji kotlarnice opštine Ivanjica i drugih zgrada koje se greju preko te kotlarnice. Vrednost tog projekta je oko 4 miliona dinara. U prethodnom periodu smo uložili oko 7,5-8 miliona dinara u energetsku sanaciju zgrade Opštine, što nam je donelo značajne rezultate jer smo oborili trošak za energent sa 25.000 evra na oko 15.000 evra na godišnjem nivou. To je izuzetno značajno, imajući u vidu i povraćaj investicije u periodu od 6-7 godina.
Pored toga, izvršena je sanacija zgrade Medicine rada, mere energetske efikasnosti su primenjene i u nekoliko osnovnih škola, kaže Radonjić.
– Oko 12 miliona dinara je iznosila investicija renoviranja zgrade Medicine rada u okviru Doma zdravlja. Kompletno smo uradili novu stolariju, stavili dobru izolaciju, ugradili led svetiljke i primenili sve mere energetske efikasnosti. Renovirali smo OŠ „Vučić Veličković“, a vrednost investicije je bila oko 20 miliona dinara. U OŠ „Sreten Lazarević“ u Prilikama konačno je rekonstruisana kotlarnica, stavljene su niskofrekventne pumpe i odrađeno je grejanje za balon-halu koje do sada nije postojalo, a u planu su radovi na revitalizaciji OŠ „Major Ilić“ u Kušićima, kao i energetska sanacija dečjih vrtića „Zvončica“, „Bajka“ i „Pahuljica“, navodi Radonjić.
On dodaje da posla na unapređenju energetske efikasnosti ima još dosta, a cilj svih mera koje će opština u budućnosti sprovoditi je efikasnije korišćenje energije i smanjenje emisije CO2 tokom zimskog perioda.
