Zvanični rezultati poslednjeg popisa stanovništva iz 2011. godine pokazali su kontinuiran proces demografskog starenja u našoj zemlji. Goran Javorac, sociolog iz čačanskog Centra za socijalni rad kaže da je stanovništvo Srbije pre šest decenija bilo jedno od najmlađih u Evropi. Novi pokazatelji ukazuju na sve dublju demografsku starost. Prema njegovim rečima u poslednjih deset godina u Moravičkom okrugu, drastično je povećan udeo starijeg stanovništva.
– Prema zvaničnim rezultatima popisa stanovništva iz 2011. godine, koji ne obuhvata Kosovo i Metohiju, potvrđen je kontinuiran proces demografskog starenja u našoj zemlji. Svi pokazatelji iz popisa ukazuju na duboku demografsku starost stanovništva Srbije.
-Samo šest decenija ranije, stanovništvo Srbije je bilo jedno od najmlađih u Evropi. Udeo starijih od 65 godina tada je bio 5,6%. Prosečna starost našeg stanovništva je iznosila 29,1 godinu, a indeks starenja je bio 0,19 %. U celom posleratnom periodu odvijala se kontinuirana transformacija demografske mladosti u demografsku starost. Za to vreme udeo mladih u ukupnoj populaciji se prepolovio sa 29% na 14,3%. Zastupljenost starih se povećala preko 3 puta, a prosečan stanovnik Srbije ostario je za 13 godina, rekao je Goran Javorac.
Starenje kao posledica političke i ekonomske krize
Najintenzivnije starenje desilo se kao demografska posledica političke i ekonomske krize u Srbiji tokom poslednje decenije XX veka koja je obeležena pre svega velikom emigracijom mladog stanovništva, odlaganjem rađanja i jakim padom fertiliteta. Samo u međupopisnom periodu od 1991. do 2002. godine prosečna starost našeg stanovnika je porasla za 3 godine, a u narednom međupopisnom periodu za još 2 godine.
Starenje stanovništva budućnost Srbije?
Dalje starenje populacije je sigurna budućnost Srbije, ističe Javorac. Za 30 godina udeo lica preko 65 godina bi se prema nekoj niskoj varijanti povećao za 8% tako da možemo očekivati da svaki četvrti stanovnik Srbije ili 25,2% bude stariji od 65 godina. Istovremeno, udeo mlađih lica od 15 godina u ukupnom stanovništvu bi se smanjio sa 14,4% na 11,7%.
U Lučanima najviše starih
Moravički okrug ne beleži ništa bolje podatke, kaže Goran Javorac.
– Grad Čačak ima udeo 19% starijeg stanovništva od 65 godina, a mlađeg od 18 godina 17%. To je malo lošiji prosek od republičkog gde je taj odnos 18% prema 18%. Gornji Milanovac u odnosu na Čačak ima za nijansu lošije podatke, ali je taj procenta takođe 19% starijeg stanovništva, a 17% mlađeg.
– Najlošiji podaci su za opštinu Lučani gde je 23% stanovništva starije od 65 godina, a samo 15% je mlađe od 18 godina. Oni su već prešli u tu najdublju demografsku starost i približavaju se cifri koja se očekuje da će našu zemlju zadesiti za nekih 20 do 30 godina.
Ivanjica takođe ima loše statističke podatke koji su ispod republičkog proseka. Iz svega navedenog, dolazimo do činjenice da Čačak, koji je nekada crpeo mlado stanovništvo iz okolnih opština, više nema ni taj resurs tako da se ne može očekivati da se trend starenja stanovništva zaustavi u narednom periodu, zaključio je na kraju Goran Javorac.
